Najgora i najinvazivnija moguća vrsta stigla je u Evropu: Napada ljude, istrebljenje skoro nemoguće

Ako Sicilija ne uspije obuzdati širenje, više zemalja bit će u opasnosti.

Nevjerovatnu borbu protiv možda najinvazivnije vrste na svijetu započeli su građani Sicilije. Njihove obale kolonizirao je crveni vatreni mrav — sićušni insekt sposoban za ogromno uništenje. Porijeklom iz Latinske Amerike, ovaj mrav se proširio svijetom, kolonizirao brojne zemlje, narušavao ekosisteme i prouzrokovao štetu u vrijednosti milijardi dolara. Sada je stigao i do evropskih obala i mogao bi izazvati pustoš, piše CNN.

Američki medij donosi opširan i fotografijama potkrijepljen izvještaj iz Avole, slikovitog gradića na jugu Italije, okruženog poljima badema i nasadima citrusa, koji je postao epicentar ekološke invazije.

Prema pisanju CNN-a, crveni vatreni mrav smatra se jednom od najinvazivnijih vrsta na svijetu i jednom od najskupljih za suzbijanje.

Na Siciliji je program iskorjenjivanja započeo u junu 2025. godine. Pod vodstvom regionalne vlade i italijanskog Ministarstva zaštite okoliša, u saradnji sa naučnicima sa Univerziteta u Cataniji, cilj programa je zaustaviti širenje mrava u ostatak Evrope i istrijebiti vrstu s otoka.

Zanimljivo je da je Novi Zeland jedina zemlja na svijetu koja je uspjela potpuno istrijebiti kolonije crvenih vatrenih mrava, nakon što je potrošila stotine miliona dolara.

Naziv vrste potječe od činjenice da, kada ubode, „osjećaj je kao da vas peče vatra“, objašnjava profesorica entomologije na Univerzitetu u Cataniji Lucia Zappalà, koja učestvuje u programu. Latinski naziv vrste je Solenopsis invicta — a „invicta“ znači nepobjediva.

Ova vrsta poznata je po izuzetnoj prilagodljivosti i instinktu za preživljavanje. Potječe iz tropskih močvara i travnjaka Brazila, Paragvaja, Urugvaja, Bolivije i Argentine.

Vatreni mravi agresivno napadaju svoj plijen, zarivajući čeljusti u meso i ubadajući žrtvu tankim žalcem, ubrizgavajući otrov više puta. Dokumentovano je da ubijaju male gmizavce, pa čak i mlade krave. Svejedi su i hrane se domaćim vrstama mrava, insektima, gmizavcima, vodozemcima poput žaba i guštera, ali i malim sisarima.

Pokušaji njihovog suzbijanja u prošlosti su bili izuzetno skupi. U Sjedinjenim Američkim Državama procjenjuje se da vatreni mrav svake godine izaziva štetu od preko šest milijardi dolara, uključujući troškove popravki, medicinske pomoći i kontrole populacije. Australija je tokom četiri godine izdvojila 600 miliona australskih dolara (oko 400 miliona američkih) za borbu protiv ove vrste.

Sicilija već osjeća posljedice zaraze. Državni rasadnik u pokrajini Sirakuza je zatvoren, a redovi mladih sadnica autohtonog drveća, namijenjenih pošumljavanju, čekaju uništenje. Sicilijanski tim za iskorjenjivanje mrava poziva građane na saradnju. Planiraju pokrenuti građanski program koji bi pomogao u preciznijem mapiranju područja na kojima su se mravi proširili. „Bojim se svih onih gnijezda koja još nismo otkrili, a koja se možda nalaze u privatnim kućama, vrtovima ili voćnjacima“, priznaje Zappalà.

Crveni vatreni mrav nalazi se na popisu invazivnih stranih vrsta najvišeg prioriteta Evropske unije, pa su sve zemlje članice obavezne provoditi nadzor i odmah prijaviti pojavu ovih insekata.

„Lako je to reći“, kaže Piero Genovesi, predsjednik Specijalističke grupe za invazivne vrste Međunarodne unije za očuvanje prirode (IUCN). „Za razliku od Novog Zelanda, mi u Evropi nemamo razvijen sistem prevencije protiv invazivnih stranih vrsta“, dodaje on.

Sicilija se tako nalazi na prvoj liniji evropske borbe protiv vatrenih mrava. Ako ne uspije zaustaviti njihovo širenje, mnoge druge zemlje bit će u ozbiljnoj opasnosti.