EKONOMISTA ADMIR ČAVALIĆ ZA 'SB' OTKRIVA: Evo šta je uzrok velikog skoka fiskalnog prometa u RS-u - 'Ovo je dobra lekcija vlastima u FBiH!'

Ekonomista i federalni poslanik Admir Čavalić objavio je danas zanimljive i indikativne podatke o fiskalnom prometu u prvih devet mjeseci u oba entiteta. 

Kako otkriva Čavalić, u Federaciji BiH je u periodu januar - septembar 2025. godine evidentiran ukupni promet u iznosu od 53.78 milijardi KM, što predstavlja povećanje od 6,12%, u odnosu na isti period 2024. godine, kada je ukupni promet iznosio 50.68 milijardi KM.

Sa druge strane, u Republici Srpskoj je evidentiran ogroman rast fiskalnog prometa. Naime, ukupan evidentirani promet preko fiskalnih kasa u periodu januar - septembar 2025. godine iznosio je 14,78 milijardi KM, dok je u istom periodu prethodne 2024. godine ukupan promet iznosio 8,56 milijardi maraka, što predstavlja povećanje evidentiranog prometa od 73 posto.

Dakle, dok je fiskalni promet u FBiH daleko veći od onog u RS-u, ove godine je fiskalni promet snažno porastao u RS-u u odnosu na FBiH. 

DA LI JE NERADNA NEDJELJA U FBiH DOVELA DO VELIKOG RASTA PROMETA U RS-u?

"Slobodna Bosna" je kontaktirala ekonomistu Čavalića da nam pojasni šta je uzrok ovakvim značajnim promjenama.

"Ono što je iznenađuje jeste da je trend rasta fiskalnog prometa u RS-u za više od 10 puta veći u odnosu na FBiH, za isti posmatrani period", kaže Čavalić i nudi tri moguća objašnjenja. 

"Prvi se odnosi na određene metodološke ili bilo kakve druge promjene po pitanju evidentiranja fiskalnih transakcija u RS-u ali je opet neobično da imamo toliku razliku. Drugi podrazumijeva da se nešto desilo u FBiH poput zabrane rada na određeni dan (neradna nedjelja), neki loši ekonomski potezi koji su utjecali na slabljenje ekonomije FBiH, njene konkuretnosti i slično i treći uzrok je onaj koji navodi Porezna uprava entiteta RS je da je došlo do unapređenja fiskalne discipline, ali je opet nejasno kako je moguća tolika razlika", istakao je Čavalić u razgovoru za "Slobodnu Bosnu". 

PRESTATI SA EKSPERIMENTIMA U EKONOMIJI FBiH

Sve u svemu, dodaje Čavalić, ovo je vrlo interesantno razumijevajući da je riječ o jedinstvenom ekonomskom prostoru BiH i za sve one koji smatraju da treba praviti određene ekonomske eksperimente samo na dijelu BiH, praviti neka izuzeća, ovo je dobra lekcija da se ipak razumije da smo mi jedistven ekonomski prostor što podrazumijeva da je vrlo lako ostvarivo da se prelije fiskalni promet iz jednog entiteta u drugi.

"Bilo bi interesantno dobiti strukturu od porezne uprave RS, strukturu ovog fiskalnog prometa po opštinama i gradovima da vidimo koje opštine i gradove su imale najviši rast. Kao što su u FBiH naprimjer imamo tradicionalno izuzetan rast Orašja za ovu godinu, bilo bi interesantno vidjeti da li se sličan rast manifestovao kod određenih opština i gradova u RS-u. Također, bitno je uzeti u obzir činjenicu da se nakon trećeg mjeseca u RS-u također u drugu grupu obveznika fiskalizacije uključuju neke oblasti koje su ranije bile oslobođene fiskalizacije, poput veleprodajnog prometa roba i usluga, zanatske djelatnosti i slično, što spada u onu kategoriju metodološkog objašnjenja", istakao je Čavalić. 

PROŠIRIVANJE OPSEGA FISKALIZACIJE NIJE JEDINI ODGOVOR NA VELIKI RAST PROMETA U RS-u

Kao što je javnosti od ranije poznato, a što je i opozicija u RS-u upozoravala, Porezna uprava RS-a je u prvih šest mjeseci ove godine evidentirala fiskalni promet od tek 5,4 milijarde KM. Sada, prema novim podacima u prvih devet mjeseci, dakle sa naknadnim podacima iz jula, augusta i septembra, zabilježeni fiskalni promet je 14,7 milijardi KM. U istom periodu prošle godine (prvih devet mjeseci) promet je bio 8,5 milijardi KM.

Čavalić je kazao za "Slobodnu Bosnu" da proširivanje opsega fiskalizacije daje samo djelomičan odgovor na ovaj nagli skok jer je druga grupa obveznika bila dužna pokrenuti postupak fiskalizacije najkasnije do 31. marta 2025. godine i skreće pažnju na zvanično objašnjenje Porezne uprave RS u kojoj se kao razlozi navode da "pozitivan trend u privredi, ali i na poboljšanu fiskalnu disciplinu i efikasniji nadzor nad prometom u realnom sektoru".

(Samir Begović)