Bolje spriječiti nego liječiti: Koliko često se treba ići na sistematske preglede

Sadržaji sistematskog pregleda mogu biti različiti, te se mogu proširivati pretragama ovisno o samom pacijentu. Najčešće obuhvaćaju:

laboratorijske pretrage krvi (kompletnu krvnu sliku, šećer u krvi, kreatinin, ureju, mokraćnu kiselinu, lipide, bilirubin, jetrene enzime, Na, K, Cl), analizu urina, pretragu stolice na prisustvo krvi, hormoni, tumorski markeri, klinički pregled interniste, EKG, ispitivanje plućne funkcije, ultrazvučni pregled abdomena, PSA i ultrazvuk prostate, ultrazvuk dojki i mamografija, psihološka anketna obrada izloženosti stresu...

S obzirom na dob, spol, obiteljsku anamnezu, kao i ranije bolesti, indiciraju se dodatne pretrage. Posebna pažnja posvećuje se bolestima srca i krvnih žila, bolestima metabolizma i malignih bolesti. S godinama povećava se učestalost nekih bolesti poput arterijske hipertenzije, šećerne bolesti, prekomjerne tjelesne težine i povišenih masnoća u krvi koje dovode do oštećenja krvnih žila, moždanog udara, srčanog infarkta i zatajivanja srca. Nezdrav način života, nepravilna prehrana, stres, pušenje i nedovoljna tjelesna aktivnost smatraju se faktorima rizika za nastanak ovih oboljenja. Nerijetko se faktori rizika, inače latentno prisutni mjesecima i godinama, otkrivaju upravo prilikom sistematskog pregleda.

Posebno se ističe uloga redovitih sistematskih pregleda u otkrivanju malignih bolesti probirom poput određivanja razine PSA u muškaraca starijih od 45 god, pregledom i UZV dojke u svih žena reproduktivne dobi, te mamografije u onih iznad 40 god, određivanje krvi u stolici u svih osoba starijih od 50 god. Uspjeh liječenja i prognoza malignih bolesti u velikoj mjeri ovise o pravodobnom otkrivanju bolesti.

Pregled očiju je u 40-tim važan ne samo zbog kvalitete vida nego i zbog pojave glaukoma (povišenog očnog tlaka), koji ukoliko se zanemari može dovesti do slijepoće.

Kontrola štitnjače svakako se preporučuje, posebno ženama, s obzirom da je ona ta koja upravlja mnogim procesima u organizmu, a čija disfunkcija može dovesti do brojnih zdravstvenih tegoba.

Sa 50 god. svima se preporuča učiniti kolonoskopiju, a posebno kod onih čiji članovi porodice bolovali od kolorektalnog karcinoma.

Zdrav način života i periodički sistematski pregledi danas upravo odražavaju praktični smisao narodne poslovice: Bolje spriječiti nego liječiti.